Φόβος ή φοβία, μία ευκαιρία εξερεύνησης του εαυτού

Ο φόβος ως φυσικό συναίσθημα

Ο φόβος ανήκει στα φυσικά συναισθήματα του ανθρώπου και εμφανίζεται πολύ νωρίς στη ζωή. Ο φόβος είναι αυτό το συναίσθημα που νιώθουμε μπροστά σε έναν πραγματικό για μας κίνδυνο. Είναι ένα συναίσθημα που μας βάζει σε άμυνα και προστατεύει τον οργανισμό μας από την απειλή αυτή. Υπάρχουν φόβοι που είναι έμφυτοι- αντανακλαστικοί και άλλοι που είναι επίκτητοι.

Έμφυτοι είναι αυτοί που σχετίζονται με το ένστικτο αυτοσυντήρησης, π.χ. ο φόβος που προκαλείται από ένα δυνατό θόρυβο. Επίκτητοι είναι αυτοί που σχετίζονται με το περιβάλλον, που μάθαμε από τους γονείς μας, τους φίλους μας, την κοινωνία, κ.α. όπως να φοβόμαστε τις μέλισσες.

Ο φόβος, σε κάθε περίπτωση, είναι ένας μηχανισμός προειδοποίησης ο οποίος μας βοηθάει.

Ο φόβος σε αντίθεση με τη φοβία, είναι κάτι που έχει λογική μέσα του, δηλαδή είναι η αντίδραση μας μπροστά σε κάποια πραγματική απειλή, όπως είναι ένας ξαφνικός και δυνατός θόρυβος, ή το να είμαστε μπροστά σε έναν αγριεμένο σκύλο που μας γρυλίζει.

Φόβος- ΦοβίαΦοβία, μία ευκιαρία εξερεύνησης του εαυτού

Η φοβία είναι η έντονη ανησυχία, το άγχος και η αγωνία ενός ατόμου χωρίς να υπάρχει πραγματικός και αληθινός κίνδυνος. Σχετίζεται με τις εμπειρίες και τα βιώματα μας, Η φοβία είναι μία \”δυσλειτουργία\”, μία αντίδραση υπερβολική σε μή υπαρκτο κίνδυνο η οποία μας προστατεύει μόνο πλασματικά, όχι πργματικά.

Η φοβία τυπικά ανήκει στις παθήσεις αλλά ας δοκιμάσουμε να μην την πούμε έτσι. Ας μην βάλουμε μία συγκεκριμένη ταμπέλα κι ας δούμε με τι μπορεί να σχετίζεται μέσα μας. Σίγουρα δεν εμφανίστηκε τυχαία και επίσης το ότι υπάρχει αυτό το έντονο συναίσθημα δεν με κάνει άρρωστο. Αντίθετα ας δοκιμάσουμε να το δούμε σαν μία ακόμα ευκαιρία εξερεύνησης του εαυτού.

Η φοβία είναι η αντίδραση μας σε μη πραγματική απειλή. Στην φοβία, αυτό που νιώθουμε ως απειλή, δεν ενέχει πραγματικό κίνδυνο, μας προκαλεί όμως μεγάλη ανησυχία και σχετίζεται με τα προσωπικά μας βιώματα. Υπάρχει για παράδειγμα η κλειστοφοβία, φοβάμαι τους μικρούς χώρους ή κλειστούς χώρους. Ίσως εκεί να νιώθω πολύ εγκλωβισμένος ή ότι θα ξε-μείνω εκεί για πάντα, ίσως σχετίζεται με κάποια αρνητική εμπειρία που είχα, μπορεί να με έκλειναν μέσα σε ένα κλειστό μικρό δωμάτιο για τιμωρία όταν ήμουν παιδί, ή μπορεί η φοβία να εμφανιστεί σε μία φάση της ζωής μου που νιώθω εγκλωβισμένος από άλλα πράγματα κι η αίσθηση αυτή να σωματοποιείται ακόμα περισσότερο.

Οι φοβίες αντιμετωπίζονται πιο εύκολα με αναγνώριση της κατάστασης, με επιθυμία για αλλαγή και με προσωπική δουλειά με κάποιον ειδικό.

Σε ποια περίπτωση η βοήθεια από κάποιον ειδικό θεωρείται απαραίτητη;

Η βοήθεια θεωρείται απαραίτητη εφόσον η αίσθηση αυτή της αγωνίας και του φόβου εμφανίζεται σε τέτοιο βαθμό που δυσκολεύει την καθημερινότητα και τη ζωή του ατόμου. Για παράδειγμα αν φοβάμαι τον πολύ κόσμο (αγοραφοβία) μπορεί να διστάζω να βγω έξω από το σπίτι μου. Φανταστείτε πως αυτό μπορεί να επηρεάσει τη ζωή μου!

Ο φόβος μας είναι χρήσιμος τις περισσότερες φορές. Μας προειδοποιεί και μας προστατεύει. Αν νιώθουμε όμως ότι ο φόβος μας είναι υπερβολικός και μας δυσκολεύει τη ζωή- είτε είναι φοβία είτε όχι- τότε καλό είναι να ζητήσουμε βοήθεια από κάποιον ειδικό.

Είναι πολύ συχνό μπροστά σε μία κατάσταση που μα ςδυσκολεύει, όπως ο φόβος ή η φοβία μας, να στρέφουμε την προσοχή μας αλλού, να κάνουμε πς αυτή η κατάσταση δεν υπάρχει, αυτό μπροεί να δυσκολέψει ακόμα περισσότερο τη ζωή μας, καθώς μα αυτόν τον τρόπο δε αποφασίζουμε να κοιτάξουμε αυτό που μας απασχολεί αλλά αντίθετα το μουκουλώνουμε, παραμένοντας σε μία σύγχυση,

Κάνοντας πως δεν υπάρχει ή κοιτάζοντας αλλού, είναι πολύ πιθανό να περιορίσουμε τον εαυτό μας από κάποια πράγματα, να χάσουμε στιγμές, να χάσουμε απολαύσεις. Ίσως ο φόβος μας να είναι τόσο έντονος και τόσο καλύμμένος, που να εκφράζεται σαν μόνιμο άγχος,αποτρέποντας μας από το να δοκιμάσουμε πράγματα που σε ά΄λλη περίπτωση θα μας έδιναν χαρά.

Αν όμως τολμήσουμε να  δούμε την κατάσταση αυτή, να την κοιτάξουμε, να την εξερευνήσουμε, σίγουρα έχει πολλά να μας πει…

Πίσω από κάθε έντονο φόβο ή φοβία, υπάρχει μία άλλη ιστορία που μιλάει για μένα, που μου λέει πράγματα για τη ζωή μου.