Νιώθω πολύ μεγάλη αμηχανία αυτές τις μέρες της κοινωνικής αποστασιοποίησης. Μέχρι τώρα έχω δουλέψει με τον εαυτό μου και τους ανθρώπους που έρχονται, ώστε να μην φοβόμαστε την αγκαλιά, την επαφή και την εγγύτητα, ώστε να επιτρέπουμε στις καρδιές μας να είναι ανοιχτές και να έρχονται κοντά, ώστε το κοντά να γίνεται όχι μόνο συναισθηματικά αλλά και με το σώμα. Έχουμε δουλέψει ώστε να εξοικειωθούμε με το άγγιγμα, τα βλέμματα, την έκφραση της αγάπης και των συναισθημάτων.

Τα εργαλεία μου και η ψυχοδραματική φιλοσοφία βασίζεται στην αλληλεπίδραση και την εκφρασμένη εγγύτητα. Μέσα από τα συγκινημένα μάτια, την αγκαλιά, το άγγιγμα, τον κύκλο με τα χέρια ενωμένα, τα βλέμματα, τα μοιράσματα, ερχόμαστε κοντά και αφήνουμε τις καρδιές μας να αγγιχτούν και να συναντηθούν. Πως θα έρθουμε κοντά, την εποχή που αυτό “απαγορεύεται”; Όταν το να σε αγγίζω είναι κίνδυνος και φέρνει αγωνία; Όταν η οδηγία είναι να μην πλησιάζουμε κανένα στον δρόμο και να μην καθόμαστε κοντά;

Καταλαβαίνω γιατί γίνονται όλα αυτά αλλά η αμηχανία μου είναι αναπόφευκτη. Αμηχανία και θλίψη. Οι τρόποι που είχα κατακτήσει και ενσωματώσει είναι τώρα “επικίνδυνοι”. Νιώθω ότι χρειάζεται να κάνω χώρο για έναν άλλον τρόπο που είναι πολύ μακριά από μένα. Προσπαθώ να μένω πιστή στις αξίες μου και να μην τις αντικαταστήσω. Αντίθετα, θέλω να βρω τον τρόπο να τις ενσωματώσω μέσα στη νέα πραγματικότητα. Μπορεί να μην μπορώ να σε αγγίζω αλλά θέλω να μπορώ να νιώθω κοντά σου και να σε αγγίζω με το βλέμμα μου, με τα λόγια μου, με την καρδιά μου. Μπορεί ο κύκλος μας να μην μπορεί να συμβεί παραμόνο από απόσταση ή μέσα σε μία οθόνη διαδικτυακά αλλά θέλω να δίνω αξία στο ότι μπορούμε να είμαστε μαζί έστω κι έτσι. Μπορεί το μοίρασμα μας να είναι εξίσου δυνατό μέσα από τα λόγια μας. Μπορώ να μάθω να χρησιμοποιώ τις κατάλληλες λέξεις που θα φτάσουν στην καρδιά σου.

Τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την πραγματική, ουσιαστική ανθρώπινη επαφή, που κι αυτή πολλές φορές μας φαίνεται δύσκολη και πέρα απ’ όλα αυτά. Κάποιοι από μας μπορεί να κάναμε πολύ μεγάλες υπερβάσεις για να δεχτούμε το χάδι, να το ζητήσουμε, να το δώσουμε. Κάποιοι από μας μπορεί να κάναμε πολύ μεγάλες υπερβάσεις για να πάμε να δούμε έναν φίλο ή έναν άλλον άνθρωπο από κοντά και να του μιλήσουμε. Ακόμα και να προτιμήσουμε να πάρουμε ένα τηλέφωνο αντί να στείλουμε μήνυμα. Στην εποχή της τεχνολογικής ανάπτυξης, η επικοινωνία κινδύνευσε να χαθεί πολλές φορές και πολλοί από μας δεν ρουφηχτήκαμε μέσα σε αυτήν. Όμως τώρα που αυτό είναι το ενδεδειγμένο τι γίνεται; Τώρα που η οδηγία είναι μείνε μακριά;

Ναι έχω αγωνία για το μετά. Για το τι θα μας μείνει από όλο αυτό. Το θεωρώ ένα συλλογικό τράυμα που θα μας επηρεάσει και θα μας αλλάξει σίγουρα. Θα επαναπροσδιορίσουμε τις αξίες μας, τη ζωή, την αγάπη. Θα χρειαστεί υπέρβαση να ξαναβρούμε αυτά που αφήσαμε πίσω. Θα χρειαστεί νέα δουλειά να ξαναβρούμε πως ενώνονται οι παλιοί μας τρόποι με τους νέους αυτούς που μάθαμε εξ’ ανάγκης.

Γι αυτό θέλω να σου πω και να θυμήσω και σε μένα, να κρατήσουμε τις αξίες μας ζωντανές, καλά φυλαγμένες σαν τα πιο πολύτιμα πράγματα στον κόσμο μας. Αυτό θα μας δώσει δύναμη και νόημα για τη ζωή!

Θέλω να σου πω να μη κατηγορήσεις ποτέ το άγγιγμα ή τον άνθρωπο. Δεν είναι αυτός ο κίνδυνος!

Ποτέ μην φοβηθείς την αγκαλιά ή το χάδι, τουλάχιστον όχι περισσότερο απ΄όσο την φοβόσουν ήδη! Η αγκαλιά είναι αυτή που μας σώζει κάθε φορά!

Μην κατεβάζεις το βλέμμα από τον άλλον άνθρωπο!

Μην απομακρύνεις την καρδιά σου από την αγάπη!

Πίστεψε στο σώμα σου! Πίστεψε στη δύναμη σου!

Πίστεψε ότι είσαι ικανός να έχεις υγεία, δύναμη, κοινωνική ζωή! Πίστεψε ότι έχεις την ικανότητα να ξεπεράσεις όλα όσα έρθουν γιατί έχεις μέσα σου πολλά έργαλεία. Πάντα είχες! Ήτανε εκεί κάθε μέρα στην “φυσιολογική” -ας μου επιτραπεί ο όρος- ζωή πριν την κοινωνική αποστασιοποίηση. Κάθε μέρα λειτουργούσες με τις ικανότητες σου είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα!

Ο φόβος υπάρχει, είναι λογικό. Αλλά να φοβάσαι αυτά που χρειάζεται να φοβάσαι και όσο χρειάζεται να τα φοβάσαι. Όχι περισσότερο. Μη φοβάσαι τα λάθος πράγματα.

Μην φοβάσαι τη ζωή και το βίωμα!

Μην ρουφηχτείς μέσα στον φόβο! Δες τον, κοίταξε τον, πάρε χρόνο να τον επεξεργαστείς, βάλε λόγια σε όλο αυτό, μίλα του. Προσπάθησε να τον κατανοήσεις, γιατί είναι εδώ;

Τι με φοβίζει;

Ο φόβος έχει τον ρόλο του στη ζωή και μας βοηθά να αντιμετωπίσουμε τις δύσκολες καταστάσεις που απειλούν κάτι από μας, τη ζωή μας ή κάτι μέσα μας πιο αφηρημένο. Είναι χρήσιμος. Όμως έχει και την ικανότητα να απλώνεται και να μεταδίδεται. Πάει από τον έναν στον άλλον, κρύβεται μέσα στα λόγια, στις ιδέες και τα σενάρια, τις σκέψεις και την υπερανάλυση, απλώνεται στο μέλλον, μεγαλώνει, γιγαντώνεται!

Μικραίνει όμως όταν τον κοιτάμε κι όταν μιλάμε γι αυτόν! Μικραίνει όταν μένουμε συνδεδεμένοι με το παρόν και λειτουργούμε βήμα βήμα, αποδυναμώνεται κάθε φορά που τον παραδεχόμαστε! Κάθε στιγμή που λέω φοβάμαι, αυτός μειώνεται. Κάθε φορά που λέω φοβάμαι, κερδίζω λίγο από την δύναμη μου.

Γι αυτό εκφράσου, μίλα! Πήγαινε κοντά στους ανθρώπους με τα λόγια σου! Βρες τα κατάλληλα λόγια! Μείνει ευγενικός! Μοιράσου τα συναισθήματα σου! Στείλε νοερές αγκαλίες! Δεσμεύσου ότι θα της δώσεις όταν όλα αυτό περάσει! Κράτα την αίσθηση της αγκαλιάς μέσα σου! Μη σταματάς τη ζωή! Αγάπα!

Φρόντισε τον εαυτό σου και το σώμα σου! Αγκαλιασέ το περισσότερο, τάισε το σωστά, δώστου αξία!

Μην παραιτηθείς απ’ όσα είχες, απ’ όσα είχες δουλέψει, απ΄όσα είχες καταφέρει. Μην παραιτηθείς από τον εαυτό σου και από το ποιός είσαι! Μείνε ζεσταμένος στη ζωή, στη συνάντηση με σένα και τους άλλους, στη συσχέτιση! Μείνε με τους άλλους ακόμα κι από μακριά!

Βρες την εγγύτητα από απόσταση, βρες την εγγύτητα μέσα σου!

Επίλογος

“Γράφοντας χωρίς «σ»

μπορώ να μιλάω χωρίς να κουραστώ

για το δικό μου, για μένα

γι’ αυτό που έχω

γι’ αυτό που μου ανήκει…

Μπορώ ακόμα να γράφω γι’ αυτόν

γι’ αυτούς

και για τους άλλους.

Αλλά χωρίς «σ»

δεν μπορώ να μιλάω για σας

για σένα

για το δικό σας.

Δεν μπορώ να μιλάω για το δικό τους

για το δικό σου

ούτε για το δικό μας.

Έτσι μου συμβαίνει…

Μερικές φορές χάνω το «σ»…

και δεν μπορώ πια να σου μιλάω

να σε σκέφτομαι, να σε αγαπώ, να σου λέω.

Χωρίς «σ» εγώ μένω αλλά εσύ εξαφανίζεσαι…

Και χωρίς να μπορώ να σε ονομάσω,

πως θα μπορούσα να σε απολαύσω;

όπως στην ιστορία… Αν εσύ δεν υπάρχεις

καταδικάζομαι να βλέπω τη χειρότερη εικόνα μου

να αντανακλάται αιώνια

στον ίδιο

ακριβώς ίδιο

ανόητο

καθρέφτη.”

Χόρχε Μπουκάι, Ιστορίες να σκεφτείς, opera