Για τους γονείς, τα παιδιά και τον κόσμο

Η ατομικότητα μου και η αποδοχή του εαυτού, έχει να κάνει με το να μπορώ να θυμάμαι ή να μπορώ να βρίσκω ποιος είμαι κάθε εύκολη ή δύσκολη στιγμή, και αυτό είναι ουσιαστικής σημασίας. Ίσως είναι και το μόνο που με αναπτύσσει σε αυτό το ταξίδι της ζωής. Αυτός που είμαι συνιστά τις πράξεις μου, τις επιλογές μου, τις αποφάσεις μου.

Μέσα στη ζωή υπάρχουν πολλές στιγμές που θα χαθώ, θα ξεχαστώ, ή θα παρασυρθώ, μπορεί να μπερδευτώ και δεν πειράζει… επειδή έτσι μαθαίνω. Το σημαντικό είναι να μπορώ ή να έχω την πρόθεση να γυρνάω, να επαναφέρομαι στο δικό μου είναι, στο δικό μου κέντρο, να μπορώ να ακούω το δικό μου τραγούδι, χωρίς να το λογοκρίνω, χωρίς να το καταπιέζω…

  • Οι γονείς δεν μας μαθαίνουν πάντα να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας…

ίσως επειδή οι ίδιοι δεν μας αποδέχονται, ίσως επειδή οι ίδιοι δεν αποδέχονται τον εαυτό τους.  Οι γονείς μας προέρχονται από άλλους γονείς που ίσως να μην τους αποδέχονταν, ίσως να μην αποδέχονταν τον εαυτό τους…

Οι περισσότεροι άνθρωποι μεγαλώνουμε με προσδοκίες, μικρές ή μεγάλες, προσδοκίες που συχνά δυσκολεύουν τη ζωή μας. Οι προσδοκίες δίνονται από γενιά σε γενιά με αγάπη και διάθεση προστασίας. Θέλουμε να προστατέψουμε τα παιδιά από τα λάθη μας, να μεταλαμπαδεύσουμε την εμπειρία μας.

Έτσι, οι γονείς μας προσπάθησαν να εκπληρώσουν τις προσδοκίες των γονιών τους και συχνά χωρίς να αποκτήσουν επίγνωση της τραυματικής αυτής περιπέτειας τους, έφτιαξαν καινούριες προσδοκίες για τα δικά τους παιδιά, τα οποία με τη σειρά τους προσπαθούν να τις εκπληρώσουν. Έτσι δημιουργείται ένας άκαμπτος φαύλος κύκλος ….

Υπάρχουν «συνηθισμένες» προσδοκίες, που όλοι λίγο πολύ τις έχουμε ακούσει, όπως «να σπουδάσεις, να παντρευτείς, να κάνεις παιδιά ή καριέρα…». Προσδοκίες που μπορεί να έχουν δυσκολέψει το δρόμο και τη ζωή πολλών από εμάς. Υπάρχουν και πιο παράλογες προσδοκίες όπως «μην είσαι έτσι όπως είσαι», «Μην είσαι ομοφυλόφιλος», «μην είσαι ευαίσθητος», «μην είσαι μουσικός»…

Αυτό που τελικά μαθαίνουμε είναι να φοβόμαστε να κάνουμε λάθη, να έχουμε τύψεις, να μην αποδεχόμαστε τον εαυτό μας, να μην τον γνωρίζουμε, να νιώθουμε αποτυχημένοι, να πονάμε, να κρυβόμαστε, να δυσκολευόμαστε να επικοινωνήσουμε.

Κάποια παιδιά μαθαίνουν να αντιδρούν σε αυτό, να ξεσπάνε, να κάνουν τα πάντα για να πουν ΟΧΙ, να επαναστατήσουν. Οι γονείς τα ονομάζουν αντιδραστικά στοιχεία ή πνεύματα αντιλογίας. Αυτά τα παιδιά «ακούγονται», κάνουν φασαρία, είναι θυμωμένα.

Κάποια άλλα παιδιά μαθαίνουν να υποχωρούν, να συμβιβάζονται , να προσπαθούν συνεχώς να ικανοποιήσουν τους άλλους, να κάνουν τα πάντα για να πουν ΝΑΙ. Αυτά τα παιδιά δεν «ακούγονται», είναι ήσυχα, προσπαθούν να περνούν απαρατήρητα.

Κάποια παιδιά μαθαίνουν να κάνουν και τα δύο. Όμως καμία από τις δύο λειτουργίες δεν είναι ελεύθερη. Αντίθετα είναι εξαρτημένη από τον σημαντικό άλλο που βρίσκεται απέναντι μου.

  • Το σχολείο δεν μας μαθαίνει να ζούμε…

Δεν είναι μόνο η οικογένεια. Κι οι γονείς έχουν περάσει από αυτό και σίγουρα δεν έχουν την πρόθεση να μας κάνουν κακό. Συνεχίζουν απλά τον δικό τους κύκλο, τον οποίο δεν κατάφεραν να σπάσουν.

Μετά έρχεται το σχολείο, που μας μαθαίνει πάλι να είμαστε καλά παιδιά, να υπακούμε, να πειθαρχούμε. Μέσα στους τοίχους του σχολείου πάλι δεν επιτρέπεται εύκολα η διαφοροποίηση. Τώρα μας βαθμολογούν για το σωστό και το λάθος. Μας δίνουν εφόδια ώστε να μπορούμε να μπούμε στο πανεπιστήμιο ή να βρούμε μία δουλειά- τα οποία ναι είναι χρήσιμα!- όμως δεν μας μαθαίνουν πώς να επιβιώσουμε συναισθηματικά, πώς να κάνουμε σχέσεις, πώς να μοιραζόμαστε, πώς να μιλάμε γι αυτά που μας απασχολούν, πώς να πενθούμε, πώς να υποστηρίζουμε τη θέση μας, πώς να αγαπάμε τον εαυτό μας, να σεβόμαστε τους γύρω μας, να συγκρουόμαστε με δημιουργικό τρόπο, να μάθουμε να ακούμε το σώμα μας…. να μάθουμε να κάνουμε λάθη και να ξαναδοκιμάζουμε. Δεν μας μαθαίνει το σπουδαιότερο, δεν μας μαθαίνει να ζούμε!

  • Ευτυχώς όταν μεγαλώνουμε έχουμε πάντα την επιλογή να τα δούμε όλα αυτά καλύτερα…

Έχουμε πάντα την επιλογή να φτιάξουμε τον κόσμο και τις σχέσεις όπως θέλουμε, και αυτό είναι κάτι που ευτυχώς ξεκινάει από μέσα μας. Μπορούμε να γνωρίσουμε τον εαυτό μας, να τον αγκαλιάσουμε, μπορούμε να τον αποδεχτούμε και να τον συν- χωρέσουμε, να χωρέσουμε μαζί του μέσα μας. . . να συνυπάρχουμε, να φτιάξουμε σχέσεις ουσίας, που θα μας χωράνε. Πάντα υπάρχει διορθωτική παρέμβαση, αρκεί να το δούμε.

Το να ζητάς βοήθεια δεν είναι κακό, δεν σε κάνει άρρωστο ή αδύναμο, δεν σε κάνει προβληματικό. Το να ζητάς βοήθεια είναι μία πράξη δύναμης γιατί εμπεριέχει την επιθυμία σου να αλλάξεις τα πράγματα, το θάρρος σου να δεις τον εαυτό σου γυμνό, την διάθεση να δημιουργήσεις κάτι.

Σπάσε τον φαύλο κύκλο, άλλαξε τον, κάνε κάτι διαφορετικό… κι ίσως συμπαρασύρεις και το σύστημα στο οποίο ανήκεις, ίσως ο κόσμος αρχίσει να κινείται διαφορετικά.

Ηλιάννα Πεσσάρη